پایگاه اطلاع رسانی کانون فنی:

گردهمایی تیرماه کانون فنی، چهارشنبه 5 مرداد با موضوع بررسی علل کاهش داوطلبان کنکور سراسری در رشته ریاضی در تالار رجب‌بیگی دانشکده فنی برگزار شد.

در این گردهمایی دکتر محسن سلطان‌پور(عمران ۷۱)، عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه خواجه‌نصیر، دکتر علی رجالی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و مهندس روزبه صالح‌آبادی، نایب‌رییس شورای عالی کانون به بیان دیدگاه‌های خود در این باره پرداختند.

مدیریت این جلسه را قرار بود دکتر محمد شکرچی‌زاده و پس از آن مهندس نیکخواه برعهده بگیرند که به دلیل ابتلا به کرونا در گردهمایی حضور نیافته و این میزگرد را مهندس صالح‌آبادی مدیریت کرد.

در ابتدای جلسه، مهندس کمره‌ای، دبیر کانون، توضیحاتی درباره شکل‌گیری این گردهمایی و موضوع جلسه ارایه داد.

وی همچنین درباره غیبت دکتر شکرچی‌زاده و مهندس نیکخواه به دلیل قرنطینه کووید توضیح داد.

در ادامه به معرفی سخنرانان پرداخت و خاطر نشان کرد که دکتر سلطان‌پور و مهندس صالح‌آبادی به شکل حضوری و دکتر رجالی به شکل آن‌لاین سخنرانی خواهند داشت.

سپس جلسه با مدیریت مهندس صالح‌آبادی ادامه یافت.

دکتر سلطان‌پور

دکتر سلطان‌پور به عنوان سخنران اول، توضیحاتی درباره دانشگاه‌های نسل اول و دوم و سوم و چهارم ارایه داد. بر این اساس دانشگاه‌های نسل اول آموزش محورند. نسل دوم علاوه بر آموزش به پژوهش هم می‌پردازند. در نسل سوم کارآفرینی و نوآوری به سیستم اضافه می‌شود و مدیریت آنها تا حد زیادی خصوصی است.

دانشگاه نسل چهارم بر توسعه اقتصادی مبتنی بر ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی تاکید دارد. در این دانشگاه‌ها، علوم انسانی اهمیت پیدا می‌کند و معتقد است دانشگاه نباید صرفا بنگاه اقتصادی باشد.

به گفته دکتر سلطان‌پور، دانشگاه‌های ما در ایران، نسل اول و دوم هستند و به شکل محدود نسل سوم هم‌ مشاهده می‌شود.

وی تاکید کرد: دانشگاه، پیشگام در بهبود زندگی و توسعه جوامع بوده و استاد، در واقع می‌خواهد مشکلات جامعه اعم از منطقه شهر یا کشور را حل کند.

دکتر سلطان‌پور در ادامه به بررسی وضعیت پژوهش و توسعه از لحاظ کمی و کیفی در دانشگاه‌های ایران پرداخت.

وی در بخش دیگری از سخنانش توضیحاتی پیرامون کاهش داوطلبان ریاضی ارایه داد.

به گفته وی توسعه کمی و شدید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، رشد بی‌رویه دانشجویان فنی و مهندسی و نامتناسب بودن رشد صنایع نسبت به رشد دانش‌آموختگان از علل کاهش داوطلبان ریاضی است.

وی همچنین تولید ناخالص ملی و رشد منفی اقتصاد ایران در ده سال اخیر و کاهش بودجه عمرانی را یکی دیگر از دلایل کم‌اقبالی به رشته مهندسی دانست.

دکتر رجالی

دکتر رجالی، دیگر سخنران جلسه به بررسی آماری دانش آموزان ریاضی و ورود آنها به رشته‌های فنی مهندسی پرداخت و آماری از وضعیت مدارس در رشته ریاضی از نظر کمی و کیفی ارایه داد.

وی همچنین به افت کیفی مدارس ریاضی و رشد پدیده نمره‌دهی اشاره کرد. بر این اساس تاریخچه افت تعداد دانش‌آموزان ریاضی به دهه 60 برمی‌گردد و انجمن ریاضی از آن زمان با برگزاری مسابقه سعی کرد با این مساله مقابله کند.

بعد از آن مدارس تیزهوشان به وجود آمد که سبب فردگرایی و رقابت ناسالم آموزشی و اجتماعی شد.

وی گفت: همان زمان، جامعه رباضی هشدار داد که این افت نه تنها منجر به کاهش تعداد متخصصان حوزه علوم پایه و مهندسی خواهد شد بلکه قدرت تفکر، حل مساله و اندیشیدن صحیح را در جامعه کاهش می‌دهد.

دکتر رجالی پیشنهاداتی را نیز برای جلوگیری از افت ریاضی مطرح کرد. از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد.

تشکیل ستادی با مدیریت انجمن‌ها و اتحادیه‌ها و تامین مالی برای انجام پروژه‌های مطالعاتی در مورد دلایل افت و ارایه راه‌حل‌های علمی (همانند ستاد سال جهانی ریاضیات) با مشارکت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت آموزش و پرورش و معاونت علمی، فناوری ریاست جمهوری.

تبدیل آموزش از رده خدمات به تولید و توجه بیشتر به معلمان (مهم‌ترین منبع تولیدی در کشور تولید نیروی انسانی است، که بهترین راه تولید نیروی انسانی آموزش با کیفیت است. آموزش باکیفیت هم به معلمان کارآزموده و پرانگیزه وابسته است.)

رفع مشکلات پدیدآمده توسط آزمون‌های ورودی مدارس خاص و کنکور در مقاطع مختلف تحصیلی.

کاهش تعداد دانشگاه‌ها و دانشکده‌هایی که پذیرش دانشجو در مقاطع مختلف

تحصیلی دارند و نظارت بر کیفیت آموزشی دانشگاه‌ها.

مهندس صالح‌آبادی

سپس مهندس صالح‌آبادی با رویکرد صنعت و اشتغال، افت ریاضی را بررسی کرد.

وی با اشاره به اهمیت شغل برای دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان در زمان انتخاب رشته، گفت: در سال‌های اخیر ما شاهد توسعه کمی بسیار بزرگی در رشته‌های فنی مهندسی بوده‌ایم. در آمار مربوط به سال ۹۷ ایران پس از روسیه و آمریکا، رتبه سوم را در تولید مهندس داشته است. توجه کنید جمعیت آمریکا و روسیه بسیار بیشتر از ماست. از طرفی در سال‌های اخیر اقتصادمان رشد منفی داشته است. فشار ناشی از تحریم‌ها، بی‌اعتمادی به بخش خصوصی و تکیه بر بودجه‌های عمرانی از دلایل آن بوده‌است.

وی تولید بالای مهندس را تقصیر دانشگاه‌ها و تصمیم‌گیران آموزش عالی دانست.

در حالی که با توجه به هرم جمعیتی، قابل پیش‌بینی بود که اوایل سال 60 و دهه 60 چه اتفاقی در کشور می‌افتد. اما دانشگاه‌ها به دنبال افزایش آمار و جذب کمک بوده و نگاه خودمحور داشتند.

وی تاکید کرد: اگر نگاه بلندمدت داشتند، متوجه می‌شدند، ده سال بعد با صندلی‌های خالی مواجه خواهند شد. در نتیجه این رویکرد اعضای هیات علمی هم چند سال دیگر به خاطر کمبود دانشجو با مشکل تحقیق مواجه خواهند شد.

وی افزود: آمار بیکاری در سال 97 در جامعه تحصیل کرده 18 درصد و در مهندسان 37 درصد بوده و در عین حال 29 درصد به تحصیل در رشته‌های مهندسی مشغول بودند.

با توجه به رشد منفی اقتصاد و مشکل در صنعت کشور، در آینده این دانشجویان با مشکل بیکاری مواجه خواهند شد. از طرفی بنگاه‌ها و پیمانکاران هم به شدت با مشکل پرداخت حقوق مواجه هستند.

همه این موارد سبب می‌شود این رشته‌ها آینده روشنی نداشته باشند.

مهندس صالح‌آبادی با اشاره به تصویر مبهم حوزه دانشگاه و ارتباط آن با صنعت گفت: تصویر منطقی که جوان بتواند به آن علاقمند شود، پیش رویش نیست.

وی در بخش دیگری از سخنانش، به بررسی درصد ادامه تحصیل دانشجویان مهندسی در مقاطع بالاتر در ایران و مقایسه آن با کشورهای دیگر پرداخت.

به گفته وی، تعداد مهندسانی که در ایران ادامه تحصیل می‌دهند، بسیار بالاست و تناسبی با بازار کار و نیاز دانشگاه ندارد.

وی با طرح این پرسش که آیا همه مهندسان باید مرزهای دانش را جابجا کنند؟ ادامه داد: وقتی ما نتوانیم نقشه راه روشنی پیش روی دانشجویان بگذاریم، باعث ایجاد موج مدرک‌گرایی می‌شود.

در حالی که مثلا در کشوری مانند آلمان که یک کشور صنعتی است هم تعداد مهندس کمتر است و هم کسانی که در مقطع اول تحصیلات خود را تمام می‌کنند، بیشتر است. در این کشور مدارس کاردانی وجود دارد و تعداد زیادی کاردان تربیت می‌شود که اتفاقا در عرصه مهندسی و صنعت بیشتر مورد نیاز است.

ما متاسفانه از تربیت تکنسین غافل شده‌ایم. در حالی که در حوزه صنعت بسیار به تکنسین نیاز داریم. در نتیجه بخش زیادی از عمر دانشجویان به دلیل نداشتن برنامه در پروسه آموزش هدر می‌رود، بدون چشم‌انداز روشن اشتغال.

همین موضوع باعث سرخوردگی می‌شود. بنابراین افراد کمتر به سراغ این رشته می‌روند. از طرفی متوسط حقوق مهندسان پایین است.

وی تاکید کرد : در این‌ شرایط زنگ خطر پایین آمدن ارزش کار و کارآفرینی در کشور به صدا درآمده است. از طرفی متاسفانه با وجود رشد کمی، کیفیت آموزش کاهش یافته است.

در ادامه از حاضران و مخاطبان خواسته شد، سوالات خود را در اختیار دبیرخانه بگذارند تا به سخنرانان منعکس شود.

در انتهای مراسم مهندس کمره‌ای از سوی کانون با اهدای لوح از سخنرانان تقدیر کرد.

مشروح این برنامه را می‌‌توانید در صفحه اینستاگرام کانون به نشانی @kanoonfanni و صفحه آپارات کانون دنبال کنید.